Het levenstestament onbedoeld buiten spel gezet

Wanneer een levenstestament?

Iemand die niet langer in staat is om zijn/haar financiële belangen te behartigen, wordt zonder levenstestament onder bewind gesteld. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarbij iemand door een ongeval of ziekte (zoals dementie) niet langer in staat is om financiële beslissingen te nemen. Een onderbewindstelling levert voor de partner en/of kinderen een hoop gedoe op. Zo mogen bijvoorbeeld betalingen groter dan € 1.500 alleen gedaan worden na toestemming van een kantonrechter. Bij een onderbewindstelling moet je jaarlijks rekening en verantwoording afleggen aan de kantonrechter over de financiële zaken. Dit kun je voorkomen door het opstellen van een levenstestament.

(Opvolgend) gevolmachtigde

In het levenstestament benoemt de klant een gevolmachtigde die - in vooraf afgesproken situaties - namens hem/haar mag handelen. Bij gehuwden is dat meestal de echtgenoot. Ook benoemt de klant een opvolgend gevolmachtigde. Want in de situatie dat zowel de klant als de gevolmachtigde beiden niet meer kunnen beslissen over financiële zaken, moet iemand anders dit doen. Het ligt voor de hand om voor de opvolgend gevolmachtigde aan eventuele kinderen te denken.

Ingang volmacht

Je kunt ervoor kiezen om de machtiging pas in te laten gaan nadat een onafhankelijke arts heeft verklaard dat je niet meer in staat bent om te beslissen. Een andere optie is om een machtiging (voor bijvoorbeeld de partner) direct in te laten gaan. Kiest jouw klant voor dit laatste en beslaat de volmacht ook de vervreemding van onroerend goed? Dan kan de gevolmachtigde partner bijvoorbeeld de eigen woning direct verkopen zonder dat beide partners hiervoor hoeven te tekenen.

Casus: Levenstestament onbedoeld buiten spel gezet 

Heeft de klant meerdere kinderen? Dan is de vraag wie van de kinderen hij/zij opvolgend gevolmachtigde maakt. In een recente casus die aan het Hof ’s-Hertogenbosch is voorgelegd, had het echtpaar vier kinderen. In haar levenstestament gaf mevrouw X haar echtgenoot een volmacht en opvolgend haar vier kinderen gezamenlijk. De echtgenoot van mevrouw X is inmiddels overleden. Mevrouw X is niet langer in staat om haar financiële belangen te behartigen.

Volgens het levenstestament moeten de vier kinderen van mevrouw X haar financiële belangen gezamenlijk regelen. De relatie tussen de kinderen is echter ernstig verstoord waardoor één van de kinderen volledig buiten alle handelingen wordt gehouden. Het is nu aan het Hof om te beslissen of het levenstestament moet worden uitgevoerd of dat er een bewind moet worden ingesteld.

De ernstig verstoorde familieverhouding en het onderlinge wantrouwen tussen de kinderen maakten dat het levenstestament in de praktijk niet uitvoerbaar bleek. De vier kinderen zijn namelijk uitsluitend gezamenlijk bevoegd om de financiële belangen van mevrouw X waar te nemen. Door de verstoorde verhouding konden de voor mevrouw X van belang zijnde beslissingen nauwelijks genomen worden. Het Hof is dan ook van oordeel dat het levenstestament de vermogensrechtelijke belangen van mevrouw X onvoldoende waarborgt. De instelling van een bewind over goederen die aan haar toebehoren was daarom noodzakelijk. Omdat de kinderen het over de benoeming van de bewindvoerder ook niet eens konden worden, besloot het Hof zelf een bewindvoerder te benoemen.

Je ziet in deze casus dat de praktijk weerbarstig is. Mevrouw X was in de veronderstelling haar zaken goed geregeld te hebben. Maar het feit dat haar vier kinderen gezamenlijk de beslissingen moesten nemen bleek een brug te ver.

Wil jij jouw adviespraktijk uitbreiden?

In onze leergang Estate planning behandelen we het huwelijksvermogensrecht, erfrecht en de verschillende testamentvormen en gaan we in op de fiscale (on)mogelijkheden hierbij. Ook schenkingsconstructies en levenstestamenten komen in de leergang uitgebreid aan bod. Wil jij jouw toegevoegde waarde als financieel professional vergroten en jouw adviespraktijk uitbreiden met estate planning? Dan is onze leergang Estate planning voor jou een goede keuze!